ଅରୁଣାଚଳରୁ ଚୀନକୁ ବାର୍ତ୍ତା? ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପରୁ ସୀମାନ୍ତ ରାଜପଥ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଇଟାନଗରରୁ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରୋତ୍ସାର ନେତୃତ୍ୱ ନେବେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି
ଅରୁଣାଚଳର କିଛି ଅଂଶ ଉପରେ ଚୀନ୍ ନିଜର ଦାବି ଜାରି ରଖିଥିବାରୁ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କ ଗସ୍ତକୁ ବେଜିଂ ପାଇଁ ଆଉ ଏକ ବାର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଛି ଯେ ଯଦି ସେ ଭାରତ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଉନ୍ନତ କରିବାକୁ ଚାହେଁ ତେବେ ଏହାକୁ ସୁଧାରିବାକୁ ପଡିବ।
ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ, ୨୨/୦୯: ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ସୋମବାର ଦିନ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶକୁ ତାଙ୍କର ପଞ୍ଚମ ଗସ୍ତ କରିବେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ଅନେକ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରକଳ୍ପ ଘୋଷଣା କରିବେ। ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, ଭାରତର ପୂର୍ବତମ ରାଜ୍ୟକୁ ତାଙ୍କର ଶେଷ ଚାରିଟି ଗସ୍ତ ସମୟରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ଅନେକ ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ/ଉଦ୍ଘାଟନ କରିଥିଲେ ଯାହା ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥିଲା। ଚୀନ୍ ଅରୁଣାଚଳର କିଛି ଅଂଶ ଉପରେ ନିଜର ଦାବି ଜାରି ରଖିଥିବାରୁ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦିଙ୍କ ଗସ୍ତକୁ ବେଜିଂକୁ ଆଉ ଏକ ବାର୍ତ୍ତା ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଛି ଯେ ଯଦି ସେ ଭାରତ ସହିତ ସମ୍ପର୍କ ଉନ୍ନତ କରିବାକୁ ଚାହେଁ ତେବେ ତାକୁ ସଂଶୋଧନ କରିବାକୁ ପଡିବ।
ଅରୁଣାଚଳ ଉପରେ ମୋଦୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ
୨୨ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୧୪ରେ, ପାସିଘାଟରେ ଆଗାମୀ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରଚାର ରାଲିରେ, ତତ୍କାଳୀନ ଗୁଜରାଟ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଏକ ବୈଦେଶିକ ନୀତି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ। ସେ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ କହିଥିଲେ ଯେ ବିଶ୍ୱର କୌଣସି ଶକ୍ତି ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶକୁ ଭାରତଠାରୁ ଛଡ଼ାଇ ନେଇପାରିବ ନାହିଁ।
ବେଜିଂର ମତକୁ ସମାଲୋଚନା କରି, ବିଜେପିର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଚୀନକୁ ତାଗିଦ କରିଥିଲେ ଯେ ସେ ଏହାର ବିସ୍ତାରବାଦୀ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ପରିତ୍ୟାଗ କରି ଭାରତ ସହିତ ଗଠନମୂଳକ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସମ୍ପର୍କ ଗଠନ ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବାକୁ, ଉଭୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ପାଇଁ ଶାନ୍ତି, ପ୍ରଗତି ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧିର ପଥ ପ୍ରଶସ୍ତ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ।
ଭାରତର ସ୍ଥିତିକୁ ପୁନର୍ବାର ଦୃଢ଼ କରି ମୋଦି ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି ଯେ, “ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ଭାରତର ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଂଶ ଏବଂ ସର୍ବଦା ସେହିପରି ରହିବ। କୌଣସି ବାହ୍ୟ ଶକ୍ତି ଆମଠାରୁ ଏହାକୁ ଛଡ଼ାଇ ନେଇପାରିବ ନାହିଁ। ଅରୁଣାଚଳର ଲୋକମାନେ କେବେବି ଚୀନର ଭୟ କିମ୍ବା ଚାପ ଆଗରେ ମୁଣ୍ଡ ନୁଆଁଇ ନାହାଁନ୍ତି।”
ଅରୁଣାଚଳ ସୀମାନ୍ତ ରାଜପଥ
ସେପ୍ଟେମ୍ବର 22 ତାରିଖରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ମାତ୍ର ଦୁଇ ସପ୍ତାହ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବକୁ ତାଙ୍କର ଦ୍ୱିତୀୟ ଗସ୍ତ କରିବେ। ତାଙ୍କର ଗସ୍ତ 1,840 କିଲୋମିଟର ଅରୁଣାଚଳ ସୀମାନ୍ତ ରାଜପଥର ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିବ, ଯାହା ₹42,000 କୋଟି ଟଙ୍କାର ଏକ ଐତିହାସିକ ପ୍ରକଳ୍ପ। ଏହି ଦୁଇ ଲେନ୍ ରାଜପଥ ଭାରତ ଏବଂ ଚୀନକୁ ପୃଥକ କରୁଥିବା ଐତିହାସିକ ମ୍ୟାକମୋହନ ରେଖା ସହିତ ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବରେ ଚାଲିବ, ଯାହା ଏହାର ରଣନୈତିକ ଏବଂ ବିକାଶମୂଳକ ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଥାଏ।
ଚୀନ, ମିଆଁମାର ସୀମା ସହିତ ରଣନୈତିକ ଜୀବନରେଖା
ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ନାମିତ ଏହି ରାଜପଥ, NH-913, ତୱାଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲାର ନାଫ୍ରା (ପଶ୍ଚିମ) ଠାରୁ ଚାଙ୍ଗଲାଙ୍ଗ ଜିଲ୍ଲାର ବିଜୟନଗର (ପୂର୍ବ) ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିସ୍ତାରିତ ହେବ। ଏହି କରିଡର ମିଆଁମାର ସୀମାବର୍ତ୍ତୀ ଭାରତର ପୂର୍ବତମ ଜନବହୁଳ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ସଂଯୋଗ କରିବ ଏବଂ ପ୍ରକୃତ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରେଖା (LAC) ସହିତ ଏକ ରଣନୈତିକ ୱେଜ୍ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବ।
ଅଧିକାରୀମାନେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ରାଜପଥ କେବଳ ଦ୍ରୁତ ସୈନ୍ୟ ପରିବହନକୁ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଐତିହାସିକ ଭାବରେ ଦୁର୍ଗମ ପର୍ବତ ଦ୍ୱାରା ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳଗୁଡ଼ିକୁ ଦୀର୍ଘ ପ୍ରତୀକ୍ଷିତ ସଂଯୋଗୀକରଣ ମଧ୍ୟ ଆଣିବ।
ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ଏବଂ ନବୀକରଣୀୟ ଶକ୍ତି
ରାଜପଥ ପ୍ରକଳ୍ପ ସହିତ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଇଟାନଗରରେ ଦୁଇଟି ପ୍ରମୁଖ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ – ହିଓ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ (୨୪୦ ମେଗାୱାଟ) ଏବଂ ଟାଟୋ-୧ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ (୧୮୬ ମେଗାୱାଟ) ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ଶିଳାନ୍ୟାସ କରିବେ। ୩,୭୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟର ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ରାଜ୍ୟର ସମୃଦ୍ଧ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ସମ୍ଭାବନାକୁ ଉପଯୋଗ କରିବ। ସିଓମ ଉପ-ବେସିନରେ ନିର୍ମିତ, ଏଗୁଡ଼ିକ ସ୍ଥାୟୀ ଶକ୍ତି ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ଭାରତର ନବୀକରଣୀୟ ଶକ୍ତି କ୍ଷମତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ରହିଛି।
ତୱାଙ୍ଗରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନ, ସଂସ୍କୃତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ
ତୱାଙ୍ଗରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ୯,୮୨୦ ଫୁଟ ଉଚ୍ଚତାରେ ଅବସ୍ଥିତ ଏକ ଆଧୁନିକ ସମ୍ମିଳନୀ କେନ୍ଦ୍ରର ଭିତ୍ତିପ୍ରସ୍ତର ସ୍ଥାପନ କରିବେ। ୧୫୦୦ ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରତିନିଧିଙ୍କୁ ସ୍ଥଗିତ କରିବା ପାଇଁ ଡିଜାଇନ୍ କରାଯାଇଥିବା ଏହି କେନ୍ଦ୍ରଟି ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସମ୍ମିଳନୀ, ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଏବଂ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ଆୟୋଜନ କରିବା ପାଇଁ ସଜ୍ଜିତ ହେବ। ଅଧିକାରୀମାନେ ଆଶା କରୁଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ଏକ ଐତିହାସିକ ସୁବିଧା ହେବ, ଯାହା ସୀମାନ୍ତ ଜିଲ୍ଲାରେ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନକୁ ଗତି ଦେବ।
ବିକାଶ ପ୍ରକଳ୍ପ
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦି ପ୍ରମୁଖ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକ ସମେତ ₹୧,୨୯୦ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ମୂଲ୍ୟର ବିକାଶ ପଦକ୍ଷେପର ଏକ ଗୁଚ୍ଛ ମଧ୍ୟ ଉନ୍ମୋଚନ କରିବେ, ଯେପରିକି:
* ସଂଯୋଗୀକରଣ ଏବଂ ପରିବହନ
* ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ସୁବିଧା
* ଅଗ୍ନି ନିରାପତ୍ତା ବ୍ୟବସ୍ଥା
* କର୍ମଜୀବୀ ମହିଳା ଛାତ୍ରାବାସ
ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶରେ ଆର୍ଥିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା, ଜୀବନର ଗୁଣବତ୍ତା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଏବଂ ସୁଗମତାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ଆଶା କରାଯାଉଛି।
ବେଜିଂକୁ ସୂକ୍ଷ୍ମ ବାର୍ତ୍ତା
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦିଙ୍କ ଗସ୍ତର ସମୟ ରଣନୈତିକ ଆକାର ବହନ କରେ। ତାଙ୍କର ଘୋଷଣା ତିବ୍ଦତର ୟାରଲୁଙ୍ଗ ଜାଙ୍ଗବୋ ନଦୀରେ ଚୀନର ମେଡୋଗ୍ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ ନିର୍ମାଣ ସହିତ ମେଳ ଖାଉଛି। ସମାପ୍ତ ହେବା ପରେ, ଏହା ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ପ୍ରକଳ୍ପ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି, ଯାହାର ମୂଲ୍ୟ $୧୩୭ ବିଲିୟନରୁ ଅଧିକ ଏବଂ ବାର୍ଷିକ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ ବିଲିୟନ kWh ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଉତ୍ପାଦନ କରିବ।
ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ ଭାରତ, ବାଂଲାଦେଶ ଏବଂ ପରିବେଶବିତ୍ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନିମ୍ନଗାମୀ ଜଳ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ଦୁର୍ବଳ ହିମାଳୟ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ଉପରେ ଏହାର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ବିଷୟରେ ଚିନ୍ତା ସୃଷ୍ଟି କରିଛି।
ଅରୁଣାଚଳର ନିଜସ୍ୱ ଜଳବିଦ୍ୟୁତ ମହତ୍ବାକାଂକ୍ଷା
ଏହି ସମୟରେ, ଅରୁଣାଚଳ ପ୍ରଦେଶ ସରକାର (GoAP) 11,000-MW ସିଆଙ୍ଗ ଉପର ବହୁମୁଖୀ ପ୍ରକଳ୍ପ (SUMP)କୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି। 2008 ରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଏକ ଜାତୀୟ ପ୍ରକଳ୍ପ ଘୋଷିତ, SUMP ଭାରତର ଜଳ ଏବଂ ଶକ୍ତି ସୁରକ୍ଷାରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ। ସମ୍ପ୍ରତି, ପାରୋଙ୍ଗର ଗ୍ରାମବାସୀମାନେ ପ୍ରକଳ୍ପର ପ୍ରାକ୍-ସମ୍ଭାବ୍ୟତା ରିପୋର୍ଟ (PFR) ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ GoAP ସହିତ ଏକ ବୁଝାମଣାପତ୍ର (MoU) ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଛନ୍ତି। ପୂର୍ବରୁ, ପାଙ୍ଗକାଙ୍ଗ, ରିଗା, ରିଉ ଏବଂ ବେଗିଙ୍ଗର ସମ୍ପ୍ରଦାୟମାନେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରକଳ୍ପକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବାରେ ସ୍ଥାନୀୟ ସହଯୋଗ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରି ସମାନ ଚୁକ୍ତିନାମା ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଥିଲେ।
